Door mijn brede achtergrond (cognitief, psycho-analytisch, systemisch en lichaamsgericht opgeleid) staat gedurende de therapie naast praten over problemen, ook het voelen, stilstaan bij gevoelens centraal. Ook besteed ik aandacht aan de context waarbinnen problemen ontstaan.
Naast gesprekstherapie wordt ook gebruik gemaakt van specifieke therapievormen en -technieken zoals EFT, EMDR, Schematherapie, Pesso en Mindfulness.
Klik op een onderwerp om de tekst te openen of te sluiten.
Bij de psychodynamische- of psychoanalytische psychotherapie wordt ervan uitgegaan dat we ons vaak niet bewust zijn van onze drijfveren van ons gedrag. We voelen ons soms angstig, onzeker of gedeprimeerd zonder dat we begrijpen waar dit vandaan komt.
Het doel van psychoanalytische therapie is het bewustmaken van verborgen gedachten en gevoelens. Een tweede uitgangspunt is dat het beeld dat we van onszelf en van anderen hebben sterk wordt bepaald door de ervaringen met ouders en verzorgers in onze vroege jeugd. Een gevoel van verlating dat iemand heeft wanneer zijn partner twee dagen weg is, kan zijn terug te voeren op vroege ervaringen van verlies of verlating. Maar ook latere ervaringen kunnen hun sporen achterlaten.
De therapie biedt de mogelijkheid in een veilige omgeving belangrijke gevoelens te ervaren, te onderzoeken en te verwerken.
Relatie- en gezinstherapie, ook wel systeemtherapie genoemd, is een vorm van behandeling waarbij partners of gezinsleden samen in psychotherapie zijn. De basisgedachte is dat klachten en problemen verdwijnen of verminderen doordat mensen zich anders gaan gedragen ten opzichte van elkaar en/of doordat men een andere visie krijgt op de problemen, zichzelf en de relaties met anderen.
Familie
opstellingen, de invloed van het familiesysteem
Iedere
familie bezit een sterke saamhorigheid – of de familieleden dat ervaren of
niet.
Deze
‘familieziel’ zoekt naar evenwicht en verdraagt geen buitensluiting of
ontkenning van personen en gebeurtenissen die bij dat systeem horen. Kinderen
identificeren zich met vergeten of buitengesloten familieleden en nemen hun
lot, schuld of wraak over. Deze verstrikkingen kunnen, zolang ze onbewust
blijven, van generatie op generatie overgaan. Door posities van representanten
te veranderen, proberen we de juiste ordening te vinden. Door ‘oplossende
uitspraken’ kan een nieuw innerlijk beeld ontstaan met meer ruimte voor respect
en liefde. De familie kan zo een bron van kracht zijn.
Voice dialogue
Ieder
van ons heeft een palet aan eigenschappen. Sommige zijn vertrouwd; daarvan denk
je: 'zo bén ik'. Andere delen zijn ontkend of veronachtzaamd. Waarschijnlijk
herken je de perfectionist, de harde werker, de criticus, de toegewijde
moeder/vader/therapeut/coach. Er zijn onverschrokken overlevers als keerzijde
van behoedzame terughoudendheid, of omgekeerd. Ook al ben je schuchter, soms
voel je de onvermoede kracht van een gedreven spreker. Zelfs al vinden mensen
je behulpzaam en invoelend, je hebt vast weleens een verrassend-valse neiging
om uit te vallen. Op andere momenten kun je weer iets artistieks voelen
opwellen. Er zijn routines waar je blind op kunt varen én talenten die
nauwelijks uit de verf komen.
Via
voice dialogue geef je aandacht aan de
verschillende sub persoonlijkheden. Door te verwoorden hoe het vanuit de
verschillende posities is, word je je bewust van herhaling in het hier en nu. Dit
maakt het mogelijk om anders met jezelf om te gaan en geeft ruimte aan het
authentieke zelf.
De cognitieve gedragstherapie gaat ervan uit dat gedachten, gevoelens en gedrag op een bepaalde manier met elkaar verbonden zijn. Iemands gedachten beïnvloeden zijn of haar gevoelens en gedrag. Negatieve gevoelens zoals "ik ben niks waard" of "ik kan dat toch niet" kunnen psychische problemen veroorzaken of versterken.
De therapie richt zich op het beïnvloeden en veranderen van onjuiste of irreële denkbeelden die de cliënt over zichzelf of anderen heeft. Hierdoor kan de gevoelstoestand van de cliënt in gunstige zin veranderen.
De 3
principes
Het
gezichtspunt van de drie principes is leidend in mijn manier van werken. De 3 principes
zijn geen methode of techniek. Je kunt ze niet toepassen. Toch ervaren mensen
die ermee in aanraking komen wonderbaarlijke veranderingen in hun persoonlijke
en professionele levens. Ze overwinnen verslavingen en mentale crises. Weten
schadelijke relaties te transformeren tot liefdevolle verbintenissen. Boeken
resultaten in hun werk die ze voorheen voor onmogelijk hadden gehouden. De drie
principes zijn gedefinieerd door Sydney Banks en worden over de hele wereld op
allerlei verschillende manieren zeer succesvol gebruikt. In de gezondheidszorg,
als onderdeel van coaching, in het zakenleven, in gevangenissen en in het
onderwijs (www.sydbanks.com).
Wat
brengt deze werkwijze?
Pessopsychotherapie is een individuele, lichaamsgerichte therapie in een groep. Een ervaringsgerichte werkwijze en psychodynamische uitgangspunten komen in deze therapie bijeen. Centraal staat een veilig therapeutisch klimaat waarin de cliënt zijn/haar klachten en problemen kan onderzoeken en de wens tot verandering vorm kan geven.
Om de beurt krijgt een cliënt/groepslid een vastgestelde individuele werktijd. De andere groepsleden zijn dan beschikbaar om op verzoek van het groepslid dat centraal staat belangrijke personen uit het verleden of het heden van dit groepslid te vertegenwoordigen. Dit wordt "accommodatie" genoemd.
De groepsleden die een rol op zich nemen, bieden op symbolische wijze de passende reactie op lichamelijke uitingen en emoties van het groepslid dat centraal staat.
De oorspronkelijke situatie met onopgeloste conflicten kan daardoor worden uitgespeeld en herbeleefd. Tevens kan het groepslid dat centraal staat nieuwe ervaringen opdoen die nauwkeurig passen bij wat hij of zij nodig heeft.
De andere groepsleden krijgen na afloop van een individuele werktijd van een groepslid de gelegenheid om te verwoorden wat ze hebben meebeleefd.
Een groep bestaat uit ongeveer 8 deelnemers (m/v) en therapeut. De groep komt wekelijks bij elkaar. Een nieuw gevormde groep en nieuwe deelnemers aan een bestaande groep worden door middel van oefeningen op de werkwijze voorbereid. Deze oefeningen helpen de groepsleden gevoelig en bewust te worden voor het eigen lichamelijk ervaren.
Lees voor meer informatie het boekje 'Aan den lijve', van M. van Attekum, 1997.
Van nare naar gewone herinneringen
EMDR is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van traumatische ervaringen. Dit kan zijn een schokkende ervaring, zoals een verkeersongeval of een geweldsmisdrijf. Maar ook kan EMDR gebruikt worden voor andere ervaringen die veel invloed hebben gehad op de ontwikkeling van iemands leven, zoals pesterijen of krenkingen in de jeugd, die in het hier-en-nu nog steeds invloed hebben. De belangrijkste insteek van de EMDR therapeut is de cliënt te helpen de herinneringen aan deze gebeurtenissen te verwerken, met de bedoeling daarmee de klachten te verminderen of te laten verdwijnen.
EMDR werd in 1989 beschreven door de ontwikkelaar, de Amerikaanse psychologe Francine Shapiro. De therapeut vraagt de cliënt om aan de gebeurtenis terug te denken inclusief de bijbehorende beelden, gedachten en gevoelens. Dit gebeurt in combinatie met een afleidende stimulus (oogbewegingen of geluiden). De therapeut zal vragen de aandacht hierop te richten. De therapeut zal de cliënt dan vragen wat er in gedachten naar boven komt. De EMDR procedure brengt doorgaans een stroom van gedachten en beelden op gang, maar soms ook gevoelens en lichamelijke sensaties.
De stimuli leiden ertoe dat de herinnering haar kracht en emotionele lading verliest. Het wordt dus steeds gemakkelijker aan de oorspronkelijke gebeurtenis terug te denken. In veel gevallen veranderen ook de herinneringsbeelden zelf en worden ze bijvoorbeeld waziger of kleiner. Maar het kan ook zijn dat minder onprettige aspecten van dezelfde situatie naar voren komen. Een andere mogelijkheid is dat er spontaan nieuwe gedachten of inzichten ontstaan die een andere, minder bedreigende, betekenis aan de gebeurtenis geven. Deze effecten dragen ertoe bij dat de schokkende ervaring steeds meer een plek krijgt in de levensgeschiedenis van de persoon.
Met EMDR is het niet nodig om jarenlang te praten over het verleden. Wel worden in een relatief korte tijd therapeutische doelen bereikt. Hierdoor levert EMDR herkenbare positieve veranderingen op die ook na langere tijd blijven bestaan. EMDR heft barrières op waardoor een gezonde ontwikkeling weer op gang komt.
Het toepassingsgebied van de EMDR wordt steeds breder. Het blijkt eveneens effectief bij paniekklachten, specifieke fobieën en bij moeilijk te veranderen gedrag, waarbij diepgewortelde overtuigingen zoals een negatief zelfbeeld een rol spelen.
Naar de exacte werking van de EMDR en wat er nu precies gebeurt in de hersenen, alsmede naar de behandelresultaten, wordt momenteel veel onderzoek gedaan.
Voor meer achtergrond informatie, kunt u terecht op de website van de EMDR-vereniging www.emdr.nl.
Schemagerichte therapie is een vorm van therapie die bestaat uit een combinatie van cognitieve gedragstherapie, clientcentered therapie, de psychodynamische theorie en de hechtingstheorie. Er wordt gebruik gemaakt van verschillende technieken, overgenomen uit de gestalttherapie en er is veel aandacht voor de therapeutische relatie.
De therapie richt zich zowel op de problemen die de cliënt in zijn of haar huidige leven ervaart, als op ervaringen uit het verleden, die mede de oorzaak van de problemen zijn.
Schematherapie is een relatief nieuwe vorm van therapie en is specifiek ontwikkeld voor klachten en problemen die onvoldoende reageren op kortdurende vormen van cognitieve gedragstherapie. Het gaat dan vaak om hardnekkige angst- of stemmingsklachten en langdurige problemen in het persoonlijk functioneren. Als deze problemen zo ernstig zijn dat ze uw leven voor langere periodes op allerlei terreinen negatief beïnvloeden, spreken we (soms) van persoonlijkheidsstoornissen.
Uitgangspunt van de schematherapie is het idee dat iedereen overtuigingen (of schema’s) over zichzelf en andere mensen heeft ontwikkeld. Die schema’s bepalen vervolgens hoe we situaties benaderen en aanpakken. Deze schema’s kunnen positief of negatief zijn. Voorbeelden van negatieve schema’s zijn: “ik ben niet de moeite waard”, “iedereen laat me uiteindelijk in de steek” of “anderen maken misbruik van mij”. Negatieve schema’s zorgen voor vertekeningen in het denken. Ze beïnvloeden ons gedrag op een manier die voortdurend tot problemen leidt. Deze schema’s zijn vaak vroeg in het leven ontstaan en een soort tweede natuur geworden. Daarom leiden ze vaak tot langdurige problemen in het functioneren.
In een schematherapie onderzoekt u samen met de therapeut welke schema’s verband houden met uw problemen.
U leert om de invloed van deze schema’s af te zwakken en gezondere schema’s op te bouwen. Er is aandacht voor
ervaringen uit het verleden die geleid hebben tot de vorming van negatieve schema’s.
Door deze ervaringen met een meer neutrale, volwassen bril te bekijken, leert u om langzaam afstand te nemen van de negatieve conclusies die u ooit over uzelf of anderen getrokken heeft. Er wordt veel aandacht besteed aan de manier waarop schema’s doorwerken in uw relaties en ook hoe ze in de therapie zelf tot uiting komen.
Wanneer een of meerdere schema’s geraakt worden, kan iemand in een bepaalde gemoedstoestand (modus) terecht komen. Een modus kenmerkt zich door bepaalde (intense) emoties en bepaalde gedragingen.
Er worden vier verschillende modi onderscheiden:
Bron: Schemagerichte cognitieve therapie voor persoonlijkheidsstoornissen, praktijkreeks gedragstherapie, Arnoud Arntz en Suzan Bögels, Bohn Stafleu Van Loghum 2000. Bij deze methode wordt gewerkt met het boek 'Patronen doorbreken', van H. van Genderen, Uitgeverij Nieuwezijds, Amsterdam 2012.
EFT is een empirisch getoetste, integratieve en geprotocolleerde behandelvorm voor partner- en gezinsrelatieproblemen. De theorie is ontwikkeld door klinisch psychologe Sue Johnson, waarbij het hechtingsgedrag van partners centraal staat. De therapie focust op de gevoelens en drama’s van relaties die ontregeld zijn en werkt vooral op het hier en nu.
Het doel van de therapie is om de emotionele beschikbaarheid van de wederzijdse partners te verbeteren.
Ter voorbereiding op deze methode kunt u het boekje 'Houd me vast' van Sue Johnson, (Kosmos Uitgevers, 2012) lezen. Voor verdere informatie zie eftnetwerk.nl en eft.nl